पृथ्वीच्या वातावरणामध्ये विविध वायूंचे मिश्रण असते, जे जीवन टिकवण्यासाठी अत्यंत महत्वाचे आहे. नायट्रोजन आणि ऑक्सिजन हे मुख्य घटक असून इतर वायू अल्प प्रमाणात असतात. हे वायू वातावरणाच्या स्थिरतेसाठी आणि जैविक प्रक्रियांमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. खालील कार्ड्समध्ये प्रत्येक वायूचे प्रमाण (%) आणि ppm मध्ये एकूण प्रमाण स्पष्टपणे दाखवले आहे.

नायट्रोजन (Nitrogen, N₂)
78.04%
मुख्य घटक, वातावरण स्थिर ठेवतो
ऑक्सिजन (Oxygen, O₂)
20.946%
जीवनसृष्टीसाठी अत्यावश्यक वायू
कार्बनडायऑक्साईड (Carbon dioxide, CO₂)
0.0387%
387 ppm
वनस्पतींसाठी प्रकाशसंश्लेषणात उपयोगी
आर्गन (Argon, Ar)
0.934%
रासायनिक दृष्ट्या निष्क्रिय
निऑन (Neon, Ne)
0.00182%
18.2 ppm
अत्यल्प प्रमाणात असलेला वायू
हेलियम (Helium, He)
0.000524%
5.24 ppm
हलका वायू, balloons आणि उद्योगात उपयोगी
मिथेन (Methane, CH₄)
0.00015%
1.5 ppm
हरितगृह प्रभाव वाढवणारा वायू
क्रिप्टोन (Krypton, Kr)
0.000114%
1.14 ppm
अत्यल्प प्रमाणात असलेला वायू
हायड्रोजन (Hydrogen, H₂)
0.00005%
0.5 ppm
अत्यल्प प्रमाणात, ऊर्जा संशोधनासाठी

फोटो संदर्भ

Atmosphere Photo
Photo: Dr R S Shikalgar

स्रोत: Lutgens, F., et al. (2012). The Atmosphere: An Introduction to Meteorology, PHI Learning Private Limited, New Delhi, pp.16.